Erzurum'un manevî dinamiklerinden Veli Velioğlu Hocaefendi, sıcak havalar nedeniyle orucun nefse zor gelme durumunu değerlendirdi. Velioğlu Hocaefendi;
"Elhamdülillah Müslüman'ım. Bundan dolayı bu ordunun en güzel askeri olmak isterim." düşüncesine sahip olan kişinin orucu seve seve tutacağını belirtti.

"İşinizin başında hatim okuyamıyorsanız mutlaka salâvat-ı şerife getirin, ihlas-ı şerif okuyun." Bu ifadeler Erzurum'un manevî dinamiklerinden Veli Velioğlu Hocaefendi'ye ait. Ramazan'da bir günün nasıl değerlendirilmesi gerektiğini anlatan Velioğlu Hocaefendi, nefsin terbiyesi, kulluk duygusunun yerleşmesi ve zihnin canlı kalması için az yemek, az konuşmak, az uyumak gerektiğine dikkat çekerek, bunun en iyi oruçla yapılabileceğini söyledi. Medrese eğitiminde iki önemli unsurun olduğunu söylen Velioğlu Hocaefendi, bunlardan ilkinin ilim talep etmek olduğunu kaydetti. Velioğlu Hocaefendi, ilim öğrenmenin dışındaki diğer unsurun ise ölçülü yaşam olduğunu ifade etti.

Velioğlu Hocaefendi, sıcak havalar ve yapılan işlerin zorluğundan dolayı orucun nefse zor gelme durumunu da değerlendirdi. "Oruca İslam gözüyle baktın mı kolay olur." diyen Velioğlu Hocaefendi, "Ne yazık ki orucu tutanların hepsi de sağlam tutamıyor. Kişi, yemiyor içmiyor, ama azaları oruç tutmuyor. Bunların açlıkları yanına kâr kalıyor." şeklinde konuştu.

Velioğlu Hocaefendi, Ramazan'ı bir orduya asker seçilmesine benzetiyor. İnsanların belli bir yaşa geldikten sonra askere çağrıldığını ancak hemen orduya alınmadığını ifade eden Velioğlu Hocaefendi, ilk önce muayene yapıldığını, çürük olanları askere almadıklarını söyledi. Aynı durumun İslam için de geçerli olduğunu aktaran Velioğlu Hocaefendi, oruç tutmanın, kişinin imanda arızası olmadığını gösterdiğini belirtiyor.

Velioğlu Hocaefendi, oruç tutan insanların şöyle demesi gerektiğini söylüyor: "Elhamdülillah ben Müslüman'ım. Oruç kâfirlere farz değil. Delilere de farz değil. Hastalara da farz değil. Ya Rabb'im çok şükür beni yaratan Sensin, kâfiri de Sen yarattın. Sen imanı bana hidayet etmişsin. Bundan dolayı bu ordunun en güzel askeri olmak isterim. Bu düşünceye sahip olan, orucu seve seve tutar ve oruç onun sırtına yük olmaz. Bilakis rahatlayıp felaha kavuşmasına vesile olur."

Velioğlu Hocaefendi, sıcakta akşama kadar zor işlerde çalışıp oruç tutmanın şartının bu düşünceyi taşımakta saklı olduğunu ifade etti. Bir kişinin gözünde arıza olursa hedefi tutturmasının zor olacağını belirten Velioğlu Hocaefendi, "Allah korusun kalpte de nifak olur, arıza olursa, imanda arıza olursa oruç tutmak zorlaşır. Oruç tutmak için bir kişinin önce kendini hesaba çekmesi lazım. 'Elhamdülillah Müslüman'ım. Müslüman olduğum için ben oruç tutuyorum' demesi lazım." şeklinde konuştu.

'Oruçluyum' deyin ve sabredin

Veli Velioğlu Hocaefendi, Ramazan'da oruç dışında yapılması gerekenleri de sıraladı.

Bir Müslüman sabah namazını kılıp işine mutlaka abdestli gitmelidir.

Kişi Kur'an-ı Kerim okuyamasa bile salât-ü selamlar veyahut İhlâslar okuyabilir.

İlim meclislerine iştirak edilmeli. İlim meclisine buradan bir şey öğreneyim niyetiyle giden kişinin her adımına; Allah seneler sevap yazıyor.

Ramazan'da sabırlı olunmalı. "Ben oruçluyum" cümlesi olumsuzluklara karşı bir silah gibi kullanılmalı.